Samen alert op meisjesbesnijdenis

Veel kinderen kijken uit naar de kerstvakantie. Maar voor sommige meisjes is de vakantie minder fijn. Zij lopen het risico om besneden te worden wanneer zij op vakantie zijn in het land van herkomst (van hun ouders) of tijdens familiebezoek in Europa. Door de versoepeling van de coronamaatregelen in het buitenland wordt er dit jaar meer gereisd. Daarnaast kunnen we niet uitsluiten dat meisjes ook in Nederland besneden worden. Het is daarom belangrijk om alert te zijn op signalen.

Naar schatting lopen in Nederland de komende twintig jaar 4200 meisjes het risico om besneden te worden. Meisjesbesnijdenis is een ernstige vorm van kindermishandeling. Daarom wordt de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling gehanteerd bij meisjesbesnijdenis. De jeugdgezondheidszorg (JGZ) en de GGD Haaglanden zetten zich samen met Veilig Thuis actief in om meisjesbesnijdenis te voorkomen. Daar hebben we ook scholen bij nodig. Scholen kunnen een belangrijke rol spelen in de preventie en signalering van meisjesbesnijdenis, zeker in de periode voor vakanties. Bij deze roepen we op om bij signalen over een (op handen zijnde of al plaatsgevonden) meisjesbesnijdenis de Meldcode kindermishandeling te starten en de stappen van de Meldcode te doorlopen. 

Wat is meisjesbesnijdenis?
Vrouwelijke genitale verminking (VGV), ook wel meisjesbesnijdenis genoemd, is een ingreep aan de uitwendige geslachtsorganen, die grote lichamelijke, psychische en seksuele gevolgen kan hebben voor de betrokken meisjes. Alle vormen van VGV zijn in Nederland strafbaar. Meisjes afkomstig uit de landen waar meisjesbesnijdenis voorkomt, lopen mogelijk een risico om besneden te worden. Dat kan gebeuren in Nederland of in het buitenland, bijvoorbeeld tijdens een vakantie. Ook inwoners van Nederland die hun dochter in het buitenland laten besnijden plegen een strafbaar feit en kunnen in Nederland worden vervolgd. Landen waar meisjesbesnijdenis veelvuldig voorkomt, zijn onder meer Egypte, Somalië, Ethiopië, Eritrea, Soedan, Togo en de Koerdische autonome regio in Irak. Voor een volledig(er) overzicht van landen en basisinformatie over VGV kunt u de ‘VGV brochure’ raadplegen

Wat kun je doen?
Juist in de periode voor vakanties vragen we scholen alert te zijn op signalen bij meisjes uit risicolanden die wijzen op de mogelijkheid dat een besnijdenis plaats gaat vinden. Start de Meldcode en volg de bijhorende stappen, wanneer je je zorgen maakt. Meisjesbesnijdenis is een culturele traditie. Realiseer je daarom dat ouders hun dochter laten besnijden uit liefde voor het kind. Door de besnijdenis krijgt zij status, ze is rein en maakt later een goede kans op een goede huwelijkspartner. Als je in gesprek gaat met ouders, probeer dit dan te doen zonder vooroordeel.

Wat doet Veilig Thuis?
Je kunt (anoniem) advies vragen bij Veilig Thuis. Wanneer je een melding doet bij Veilig Thuis over een vermoeden van een dreiging op of van een uitgevoerde meisjesbesnijdenis, doet Veilig Thuis in principe altijd onderzoek. In principe ontvangt de indiener dan binnen een week een terugkoppeling. Vraag bij advies en melding naar de aandachtsfunctionaris VGV.

Wat doet de JGZ?
Tijdens de onderzoeken van de jeugdgezondheidszorg wordt meisjesbesnijdenis besproken met de meisjes en ouders afkomstig uit risicolanden. Hierbij wordt verteld dat het niet mag in Nederland en dat het strafbaar is, ook als meisjesbesnijdenis in het buitenland wordt uitgevoerd. Ze vertellen dat meisjesbesnijdenis onherstelbare schade geeft bij meisjes en vrouwen. Zo nodig wordt daarbij een tolk ingezet.

De jeugdarts/jeugdverpleegkundige geeft de ‘Verklaring tegen meisjesbesnijdenis aan ouders. Deze verklaring is ontwikkeld door het ministerie van VWS en in zeven talen beschikbaar. Ouders en meisjes kunnen de verklaring laten zien aan familie tijdens verblijf in het buitenland. De verklaring kan ouders helpen weerstand te bieden tegen de druk van de omgeving hun dochter(s) te laten besnijden

Meer weten? Ga naar de signaalwijzer meisjesbesnijdenis voor leerkrachten.